سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا DAO که مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization میباشد، از مهمترین دستاوردهای تکنولوژی بلاکچین و رمزارزها محسوب میگردد.
تعریف DAO یا سازمان خودمختار غیرمتمرکز
دستگاه فروش خودکاری را در نظر بگیرید که نه تنها از شما پول گرفته و جنس مورد نظرتان را به شما تحویل میدهد، بلکه میتواند از باقی پول شما، پول برای سفارشات بعدی نیز استفاده نماید. همچنین این دستگاه قادر است یک آشپز خبر کرده و هزینه وی را نیز خودش پرداخت نماید. در نظر داشته باشید این دستگاه در طول انجام این امور، به هیچگونه واسط و مدیری نیاز ندارد و کلیه فرآیندها با کمک کدهای برنامهنویسی که از قبل نوشته شدهاند، انجام میگیرند. این مثال، نحوه کارکرد یک DAO یا سازمان خودمختار غیرمتمرکز است.
هدف اصلی سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا DAO، ایجاد یک شرکت یا سازمان بوده که قادر است بدون نظام مدیریت سلسلهمراتبی و البته با مجموعه قوانینی خاص و از پیش تعیین شده که تحت عنوان قرارداد هوشمند بر روی بلاکچین پیادهسازی شدهاند، به صورت خودکار عمل کند.
DAOها میبایست یک ارزش ذاتی و توکنی داشته باشند چون معمولاً در سیستم داخلی آنها از یک یا چند توکن برای انجام فعالیتهای گوناگون نظیر پاداش فعالیتها، تعیین قدرت حق رأی، کارمزد تراکنشها و … استفاده میگردد، همچنین با سرمایهگذاری در DAO، کاربران سازمان حق رأی پیدا کرده و میتوانند با تصمیمات خود عمکرد DAO را تحت تاثیر قرار دهند. پس از این دو مرحله، سازمان خودمختار و مستقل از توسعهدهندگان، بنیانگذاران و سایر افراد به فعالیت خود ادامه میدهد.
بزرگترین ضعف یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا DAO را میتوان امنیت آن دانست چراکه در صورت بوجود آمدن یک مشکل در کد پایه، تا زمانی که اکثریت موافق باشند، قابل رفع نخواهد بود. بعلاوه اینکه هکرها نیز میتوانند با شرکت در رأی گیری باگهای دلخواه خود را به کد اصلی وارد نمایند. در واقع هرگونه برای انجام هرگونه فعالیت جدیدی در DAO، میبایست طرح مربوطه بین اعضای آن سازمان به رأیگیری گذشته شود و در صورت موافقت حداکثر اعضاء، طرح با موفقیت تصویب میگردد.
بیتکوین اولین سازمان خودگردان غیرمتمرکز کاربردی بود که با مجموعهای از قوانین و توابع خودمختار کدنویسی شده، با پروتکل اجماع توزیع شده و با هدف حذف واسطهها در تراکنشهای مالی روی کار آمد. پس از آن، قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین اتریوم به وجود آمده و سپس DAOها روی کار آمدند.