شکی نیست که فناوری بلاک چین نقطه عطفی در تاریخ تکنولوژی است و کاربردهای این فناوری میتواند منجر به ایجاد تغییرات بزرگ در زندگی انسانها شود. مهمترین کاربرد بلاک چین تا امروز، ارزهای دیجیتال است که حتما تاکنون درباره آنها شنیدهاید و این روزها همگی شاهد تب خرید و فروش ارزهای دیجیتال هستیم؛ اما ارزهای دیجیتال تنها کاربرد مهم بلاک چین نیست؛ برنامه های غیرمتمرکز یا DApp ها نیز کاربرد بسیار مهمی از این فناوری هستند که در آينده نزدیک، تحولی در نحوه تعامل با دنیای دیجیتال ایجاد میکنند. در ادامه این مطلب به معرفی مفهوم برنامه های غیرمتمرکز یا DApp میپردازیم.
برنامه های غیرمتمرکز (DApp): تکنولوژی دموکراتیک!
پیش از این که به معرفی برنامه های غیر متمرکز یا همان DApp ها بپردازیم، بهتر است ابتدا مفهوم بلاک چین را به صورت ساده و مختصر توضیح دهیم. بلاک چین در واقع یک پایگاه داده است که اطلاعات در آن به صورت بلاک های رمزنگاری شده نگه داری می شوند. آنچه بلاک چین را از سایر شیوه های نگه داری اطلاعات متمایز میکند این است که اطلاعات بلاک چین در یک سرور یا مکان خاصی نگه داری نمیشود، بلکه همه افراد شبکه یک نسخه به روز شده از آن را دارند و تغییر اطلاعات تنها با رای اکثریت آنها امکان پذیر است! بنابراین مالکیت بلاک چین در اختیار هیچ کس نیست و همه مالک آن هستند! این فناوری انقلاب بزرگی در سیستم های دنیا ایجاد کرد.
اولین کاربرد این تمرکززدایی با ابداع ارزهای دیجیتال به جهان معرفی شد. بیت کوین اولین ارز دیجیتالی بود که با استفاده از فناوری بلاک چین، مشکل عدم شفافیت بسترهای مالی و متمرکز بودن آن را حل کرد. اما موضوع اینجاست که تمرکززدایی حاصل از بلاک چین، تنها محدود به ارزهای دیجیتال نیست و در حوزه های دیگر نیز میتواند کاربردی باشد. از جمله در بستر اجرای برنامههای کامپیوتری که نقش بسیار پررنگی در زندگی انسان مدرن امروز دارند. اینجاست که برنامه های غیرمتمرکز وارد عرصه شدند.
در واقع برنامه های غیر متمرکز یا همان DApp ها، نوعی برنامه کامپیوتری هستند که بر بستر بلاک چین فعالیت میکنند. بنابراین دیگر هیچکس نمیتواند روند اجرای آنها را به نفع خود تغییر دهد و همه عملیاتها و تغییرات این برنامهها به صورت کاملا شفاف قابل رویت است و باید به تایید اکثریت شبکه برسد.
ویژگی DApp ها
برنامه های غیرمتمرکز چهار ویژگی اصلی دارند:
- متنباز بودن
- تمرکززدایی
- انگیزهبخش
- دارای پروتکل
مورد اول بیانگر این است که کد DApp ها باید برای همگان آشکار و قابل دسترس باشد. چرا که همانطور که از تعریف برنامه های غیرمتمرکز پیداست، عملیات و تغییرات این برنامهها باید برای همه شفاف باشد. مورد دوم به متمرکز نبودن این برنامهها اشاره میکند. سومین مورد در رابطه با ایجاد انگیزه برای افراد حاضر در شبکه بلاک چین است که امنیت و پردازش تراکنشهای آن را تامین میکنند. این مورد میتواند با دادن پاداش به این افراد به شکل ارزهای دیجیتال محقق شود.
چهارمین مورد نیز به قوانین و شرایط این برنامهها و سازگاری با پروتکلهای بلاک چین اشاره دارد.
ساختار برنامه های غیرمتمرکز
برای آن که ساختار برنامه های غیرمتمرکز را توضیح دهیم، ابتدا بهتر است به ساختار برنامه های وب امروزی بپردازیم. برنامه هایی که بر بستر وب اجرا میشوند در واقع از دو قسمت تشکیل شدهاند:
- فرانتاند (FrontEnd)
- بکاند (BackEnd)
فرانتاند در واقع به بخشی از برنامههای تحت وب اشاره دارد که کاربر با آن تعامل میکند. مانند رابط کاربری یا UI برنامه. بکاند در واقع آن قسمتی از نرمافزار است که آن را نمیبینیم و عملیاتهای مهم از جمله دخیره و تغییر دادهها در این بخش صورت میگیرد. معمولا این بخش از برنامه در سرورهای متمرکز اجرا میشوند و این همان بخشی است که برنامههای غیرمتمرکز نشانه رفتهاند.
برنامههای غیرمتمرکز در قسمت فرانتاند تفاوت چندانی با برنامههای معمولی تحت وب ندارند. آنچه که آنها را متمایز میکند، در واقع بخش بکاند است. بخش بکاند برنامههای غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین قرار دارد و آنجا عملیات خود را انجام میدهد. بنابراین همه عملیات و تغییرات برنامههای غیرمتمرکز برای همگان آشکار است و با تایید اکثریت شبکه بلاک چین انجام میشود.
